
Tập sách ‘Huỳnh Phan Anh – đi tìm tác phẩm văn chương và kinh nghiệm hư vô’ vừa ra mắt sáng 10-1 sau hơn 4 tháng ngày nhà văn, dịch giả họ Huỳnh giã biệt văn đàn.
Khi Huỳnh Phan Anh nằm xuống trên đất Mỹ, những bằng hữu văn chương của ông tại Sài Gòn (mà nhà thơ Vũ Trọng Quang giữ vai trò tổ chức) bắt đầu thực hiện bản thảo tập sách này.
Nhan đề “Đi tìm tác phẩm” và “Văn chương và kinh nghiệm hư vô” là hai tác phẩm có chất triết luận của Huỳnh Phan Anh về văn chương và sáng tác. Có lẽ khá lâu rồi, không khí học thuật trong nước không còn những trăn trở suy tư có tính chất triết luận về con người – đặc biệt là con người sáng tác – như một phần của tác phẩm chính mình.
Do vậy, mặc dù Huỳnh Phan Anh đã về trời, tập sách này lại chính là một khoảng trời nho nhỏ của ông, do chính những bằng hữu từng thân thiết cật ruột hoặc chỉ sơ giao hâm mộ từ xa… cùng chung tay thực hiện.
Trong hai mảng nội dung của sách này, phần tác phẩm của Huỳnh Phan Anh được thực hiện kỳ công. Nhóm thực hiện đã tinh ý tìm lại không chỉ những tác phẩm độc đáo của Huỳnh Phan Anh từng công bố tại Sài Gòn trước kia, mà một số bài viết của ông về văn chương sau này cũng được tập hợp.
Chẳng hạn nếu không phải là người theo dõi và am hiểu tình hình văn chương Sài Gòn thời trước và sau đổi mới, sẽ không biết Huỳnh Phan Anh từng tâm đắc và có bài viết rất hay về Phan Thị Vàng Anh, in trong tập Khoảng cách văn chương từ năm 2002. Nay in lại trong tập này.
“Huỳnh Phan Anh đối với tôi là một giá trị, một tên tuổi và là một tình thân”, nhà thơ Vũ Trọng Quang tâm sự nhận buổi ra mắt sách. Ông Quang cũng cho biết quyển sách này dự định ra mắt đúng dịp 100 ngày sau khi Huỳnh Phan Anh tạ thế nhưng rốt cuộc không kịp thủ tục.
Một điểm kỳ công nữa là tiểu thuyết Những ngày mưa của Huỳnh Phan Anh được in lại ở đây. Những ngày mưa là tác phẩm được xếp vào dòng tân tiểu thuyết của Huỳnh Phan Anh – một bút pháp mới lạ được trình hiện từ rất sớm và được đón nhận nồng nhiệt. Rất tiếc là hiện nay ngay trên thị trường sách cũ tác phẩm này cũng gần như tuyệt bản, nên khi được một nhà sưu tập cung cấp sách gốc, nhóm thực hiện đã đánh máy nhập liệu lại toàn bộ và in lại ở đây.
“Chính vì Huỳnh Phan Anh từng sử dụng bút pháp tân tiểu thuyết, nên ông tìm thấy trong văn của Phan Thị Vàng Anh có kiểu bút pháp này, như cùng tần số với ông nên ông rất thích”, Vũ Trọng Quang chia sẻ.
“Tôi nghĩ Vàng Anh có tất cả để gây cho người đọc những ấn tượng không bình yên, ngay khi cô nói về những điều rất thường tình của cuộc sống, bằng cái giọng hờ hững xem ra chẳng có gì phải trố mắt kinh ngạc cả… Tất cả giản dị quá, tự nhiên quá, dưới ngòi bút lạnh lùng của Vàng Anh dường như không chuẩn bị cho mình và cho người đọc, cũng không hàm ngụ một gợi ý hay gửi gắm điều gì mặc dù nó không thiếu sự nhạy bén, sự sắc sảo, sự tinh tế sẵn sàng nắm bắt những gì ẩn tàng nhất, đằng sau những cái thường tình nhất, gần gũi nhất…” (Huỳnh Phan Anh viết về Phan Thị Vàng Anh)
Và một mảng nội dung của tập sách chính là tấm lòng của bè bạn văn chương dành cho ông bằng các trang viết. Buổi ra mắt sách cũng là một phần của nội dung này: những người thân thiết với Huỳnh Phan Anh hẹn nhau đến để nhắc nhớ, trao đổi, chia sẻ và bộc bạch tâm tình… Từ đó, hình ảnh một Huỳnh Phan Anh được hiện ra sống động trong nhiều góc nhìn.
Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc nhớ đến những lần Huỳnh Phan Anh bù khú bạn bè đến quên cả bệnh tình, quên rằng cơ thể “chỉ còn nửa cái dạ dày”. Hoàng Khởi Phong ghi nhận những bài viết của Huỳnh Phan Anh có tác động rất lớn đến thế hệ viết văn nhỏ hơn ông khoảng 5-7 tuổi, bởi chính Huỳnh Phan Anh đã “mở mắt cho nhiều người”.
Trong lòng bạn bè, Huỳnh Phan Anh là một trường hợp đặc biệt, ông như người có hai nhân cách: bề ngoài do thời cuộc có lúc dẫn đến phóng túng bê tha, nhưng thẳm sâu trong tâm hồn ông vẫn là niềm trân trọng văn chương và tinh nhạy với những sáng tác mới.
Có mặt tại buổi ra mắt sách, một người bạn thân của Huỳnh Phan Anh là ông Lê Bá Chương đã kề lại đoạn đời ông cùng Huỳnh Phan Anh la cà các quán nhậu trong giai đoạn nhà văn dịch giả họ Huỳnh như rơi vào tình trạng bất đắc chí. “Tôi thấy anh cứ đi nhậu hoài, đến một hôm tôi nói, nếu anh không quay lại với văn chương, tôi không chơi với anh nữa. Vậy mà sau đó mọi người thấy anh quay lại với văn chương thật”, Lê Bá Chương kể.
Riêng ở mảng dịch thuật, tác giả Nguyên Cẩn đã đọc qua hàng chục dịch phẩm của Huỳnh Phan Anh, để rồi rút ra một điều thú vị: Huỳnh Phan Anh dịch văn xuôi hết sức lãng mạn mặc dù ông ít khi dịch thoát để bảo đảm tính thẩm mỹ văn chương, trong khi dịch thơ thì ông lại rất nghiêm túc”.
Và Huỳnh Phan Anh còn có một tấm lòng, một cái nhìn liên tài xuyên thế hệ, bạn đọc sẽ tìm thấy trong tập này không chỉ bài về Vàng Anh và Bích Ngân, bên cạnh đó là những nhận xét có trách nhiệm về Nhất Linh, Y Uyên, Hàn Mặc Tử, Hồ Biểu Chánh, René Char… là những kinh nghiệm văn chương thật đáng quý.
Lam Điền




Bình luận mới nhất