Đại tự điển Hán Việt của Trần Văn Chánh

Từ ngày quen biết lão ka Trần Văn Chánh, tức hơn 20 năm trước rồi, đã nghe ông ngấp nghé soạn bộ từ điển Hán ngữ “gì đó to lắm”. Anh em bạn bè đều biết dự án này, kháo nhau như vậy.

Mình thì tin chắc là to, bởi cứ xem quyển Từ điển Hán ngữ cũng do Trần Văn Chánh soạn ấn hành từ lâu lắc rồi đã thấy dày vãi.

Càng ngày, à không, càng năm, sự hình dung độ to của bộ từ điển Hán ấy càng tượng hình rõ hơn trong anh em. Là vì mãi vẫn chưa thấy xong. hehe

Cái sự soạn từ điển nhiêu khê ra sao chắc ai làm nấy biết. Nhưng trải ngót hai mươi năm cho đến một ngày gần đây nghe ông thông báo: xong rồi, bộ tự điển đã chuyển đi in, thì bằng hữu giang hồ ai cũng thở phào phào phào mấy lượt. hehe

Hôm rồi in xong, sách nóng hổi quét nhũ ba cạnh trên giấy bible, ông được phần mấy quyển, gọi ngay cho hay. Mình cầm khúc rượu chạy đến uống mừng chuyện chữ nghĩa kỳ cạch mãi cũng đến ngày thành tựu.

Rượu vào cầm sách lên, mới biết cái quyển đồ sộ đây gọi là “Đại tự điển Hán Việt”, tức cũng chỉ mới là phần rút gọn, “Từ điển” rút gọn thành “Tự điển” in trước. Gọn, nhưng là 1918 trang khổ to 20,5x29cm nha nha,

Và vì là tự điển, nên ở quyển này tập hợp chừng 12.000 mục từ đơn. Các chữ đều có chú thích phiên thiết, cái này làm mình khoan khoái nhất và cũng là nét riêng của công trình này mà trộm nghĩ chỉ có lão ka Trần Văn Chánh mới kỳ công kỹ lưỡng vậy.

Quyển này còn có cái phụ lục “Tiểu tự điển bằng hình”, giới thiệu các loài chim thú cỏ cây cùng với tên chữ của nó, thật là khoái hoạt mà bổ ích.

Ngồi giở xem quyển tự điển, uống mấy ngụm rượu, nghe tác giả trầm ngâm nhẩm tính: mình làm lâu quá, hồi soạn sách còn bà xã, nay vợ đã mất, biết bao dòng nước chảy qua cầu…

Tự nhiên thấy bùi ngùi, chuyện chữ nghĩa nặng nề theo nhiều nghĩa. Biết nói làm sao.

[25.7.2022]