Gặp bài kệ của cụ Hương Nghiêm Trí Nhàn,

Nhất kích vong sở tri
Cánh bất giả tu trì
Động dung dương cổ lộ
Bất đoạ tiễu nhiên ky
Xứ xứ vô tung tích
Thanh sắc ngoại uy nghi
Chư phương đạt đạo giả
Hàm ngôn thượng thượng ky.

Bài kệ này gắn với thiền thoại của ngài Trí Nhàn. Ấy là khi còn tu học với ngài Quy Sơn một hôm Quy Sơn hỏi Trí Nhàn một câu công án, đại khái hồi cha mẹ ông chưa sanh ra thì ông là cái gì vậy?

Trí Nhàn về suy nghĩ tìm câu trả lời, tìm trong sách vở khắp hết chẳng thấy. Bèn nói: bánh vẽ ăn chẳng được no. Rồi đem đốt hết sách. Đến xin Quy Sơn giải đáp, Quy Sơn bảo: tui giải đáp cho ông thì dễ òm, vấn đề là ông tự tìm câu trả lời mới là câu của ông chớ.

Ngài Hương Nghiêm Trí Nhàn bèn bỏ đi chỗ khác, kết am tu riêng. Tự cày cuốc trồng trọt sống qua ngày chờ qua đời. Một hôm cuốc đất trúng phải cục đá văng lên va vào gốc cây đánh bộp một phát, tự dưng ngài trả lời được câu hỏi của Quy Sơn. Bấy giờ Trí Nhàn buông cuốc hướng về ngôi chùa của Quy Sơn mà lạy, thầm bảo rằng: Đúng là hồi xưa ngài không trả lời cho tui thì nay tui mới có được cái biết này. Xong [có lẽ nhân đó mà] ngài làm bài kệ trên đây. hehe

[Quảng Hương, 18.9.2022]