Chuyện tình buồn của Lục Du

Ảnh: http://kerokero-info.com/wp-content/uploads/2017/02/0320-1.jpg

釵頭鳳

红酥手，黄縢酒，满城春色宫牆柳。

東風惡，歡情薄。

一懷愁緖，幾年離索。

錯！錯！錯！

春如舊，人空瘦，淚痕紅浥鮫綃透。

桃花落，閑池閣。

山盟雖在，錦書難托。

莫！莫！莫！

Sai đầu phượng

Hồng tô thủ, hoàng đằng tửu, mãn thành xuân sắc cung tường liễu.
đông phong ác, hoan tình bạc.
nhất hoài sầu tự, kỷ niên ly tác.
thác! thác! thác!

Xuân như cựu, nhân không sấu, lệ ngân hồng ấp giao tiêu thấu.
đào hoa lạc, nhàn trì các.
sơn minh tuy tại, cẩm thư nan thác.
mạc! mạc! mạc!

Chuyện tình buồn của Lục Du

Mình ít học ít chữ, không đọc được câu chuyện tình buồn của Lục Du. Đây là nghe thầy giáo mình kể cho. Lục Du sinh trưởng dưới triều Nam Tống, bấy giờ triều đình chủ hòa mà Lục Du lại theo phái chủ chiến. Vì thế ông không được trọng dụng. Thấy đường tiến thân của con không hanh thông, mẹ Lục Du đi xem bói, thầy bói bảo Lục Du không thăng tiến được là do cưới nhằm người vợ không hợp tuổi. Mẹ Lục Du về ép ông ly dị vợ, mặc cho hai vợ chồng Lục Du đang rất hòa thuận nghĩa tình. Nhưng vì chữ hiếu vào thời Tống ấy, Lục Du cũng đành xa vợ.

Mấy năm sau, ông về quê, thấy lòng buồn buồn, bèn đi dạo quanh vùng. Chợt trông có khu vườn hoa đẹp, gọi là vườn Thẩm, bèn cất bước vào xem. Vào vườn dạo chơi, vào đến tận nhà, thấy vợ chồng chủ nhà đang tiệc rượu, nhìn lại thì ra đây là nhà mới của người vợ cũ. Lục Du quay bước không kịp, vợ cũ cũng tự nhiên mời vào. Người chồng thấy vậy kêu vợ [nguyên là vợ Lục Du] tự tay mời rượu ngon (hoàng đằng tửu = rượu ngon niêm bằng giấy vàng) cho Lục Du, rồi có ý tránh vào nhà để nhường cho Lục Du và vợ cũ có không gian riêng.

Lục Du thấy tình cảnh ấy, xúc cảm cầm bút viết lên tường bài từ Sai đầu phượng này, kể hết tâm tình của ông:

Tay hồng mềm mại, rượu quý nhãn vàng, tường liễu bốn bề xuân khắp ngõ.
Gió đông ác, ân tình gầy rạc,
Lòng nặng mối sầu, mấy năm vò võ,
Sai! Sai! Sai!

Xuân còn như cũ, người vẫn chưa gầy, lệ hồng thấm lọt khăn giao
Hoa đào rơi vào gác nhàn ao
Núi thề còn đó, thư gấm khôn trao,
Thôi! Thôi! Thôi!

Lục Du làm xong bài từ “Trâm cài đầu hình phượng” thì buông bút quay về, người vợ sau đó vì bài từ này mà làm lại một bài từ nữa. Rồi nỗi buồn đeo đẳng mãi, mấy năm sau bà lâm bệnh qua đời.
Lục Du bỏ quê đi đến bốn mươi năm sau mới quay về, ghé vườn Thẩm, nghe lại chuyện xưa, cũng làm thêm một bài thơ nữa.
Mình ít học ít chữ, chưa biết bài từ kia bài thơ kia thế nào.

P.S. Cũng nhờ thầy giáo giảng, mới biết trong bài này hai chữ đông phong còn mang nghĩa người mẹ; và cái ý hoa đào rơi vào nhà gác trên ao chính là người vợ nay thuộc về người khác rồi. Còn cái nghĩa của câu “lệ ngân hồng ấp giao tiêu thấu” thì liên quan đến điển tích về “giao nhân” – một tộc người miệt biển, có nghề làm ra loại tơ không thấm nước, vậy mà ở đây Lục Du bảo lệ hồng thấm cả khăn giao, cũng tựa như cái ý “lệ rơi thấm đá” của Nguyễn Du trong Truyện Kiều vậy.